Θυμαινα και Φούρνοι : τα πρώτα ηλιακα νησιά στη Μεσόγειο

Τα πρώτα ηλιακά νησιά στη Μεσόγειο σχεδιάζονται να γίνουν η Θύμαινα και οι Φούρνοι μεταξύ Σάμου και Ικαρίας. Το κόστος θα καλυφθεί κατά τα πρότυπα των εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών συστημάτων και μετά την απόσβεση του συστήματος, το έργο θα μείνει
στην κυριότητα του δήμου προσφέροντας σημαντικά έσοδα, τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία.
Μετά την πρόταση και τη μελέτη για μετατροπή του Αγίου Ευστρατίου σε «πράσινο νησί», που ήδη δρομολογείται η υλοποίησή του, μια ακόμη σημαντική δράση προχωρεί στο ανατολικό Αιγαίο, στον «κόρφο» Σάμου, Ικαρίας και Πάτμου, όπου βρίσκεται ένα από τα ομορφότερα συμπλέγματα νήσων της Ελλάδας, οι «Κορσεές» ή «Φούρνοι». Αποτελείται από 25 νησιά με συνολική έκταση 45,7 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μήκος ακτών 139,5 χιλιόμετρα. Η μελέτη εστιάζει σε οικολογικές δράσεις που θα αναδείξουν τις ιδιαιτερότητες του συμπλέγματος των Φούρνων, θα συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη και θα δημιουργήσουν νέες καινοτόμες προσεγγίσεις που εντάσσονται στο γενικότερο σχέδιο αειφόρου ανάπτυξης για τα νησιά.

Μελέτη
«Εγινε ανάλυση και μελέτη των ενεργειακών αναγκών και εξετάστηκαν διάφορα εναλλακτικά σενάρια», λέει ο δρ Νικήτας Νικητάκος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. «Μιλάμε για δράσεις που σχετίζονται με οικολογικό τρόπο διαχείρισης απορριμμάτων και λυμάτων. Ενα οικολογικό νησί θα πρέπει να χρησιμοποιεί έξυπνες ή προχωρημένες τεχνικές ώστε να ελαχιστοποιεί την κατανάλωση, την ενέργεια που απαιτείται γι' αυτό και τα λειτουργικά κόστη. Αντί να χρησιμοποιήσουμε συμβατικό βιολογικό καθαρισμό, που και κοστίζει πολύ στην κατασκευή και τη λειτουργία του (μιας και καταναλώνει ενέργεια) και το 60% του ρυπαντικού φορτίου το μετατρέπει σε λυματολάσπη που αποτελεί πρόβλημα, επιλέγουμε για τα μεγέθη που έχουν οι Φούρνοι να εφαρμόσουμε μια διαδικασία καθαρισμού των λυμάτων με φυτά. Η τεχνική αυτή συνίσταται σε φυτά (π.χ. καλάμια, βούρλα, ηλιόφυτα και άλλα υδροχαρή, ακόμα και λουλούδια), που τοποθετούνται σε "κανάλια" χωρίς έδαφος (υδροπονικά). Τα λύματα ρέουν στα κανάλια μέσα από το ριζικό σύστημα των φυτών, που απορροφά τα ανεπιθύμητα στοιχεία καθαρίζοντας τα λύματα».

Η διαδικασία θα χρησιμοποιεί χαμηλού κόστους απλές τεχνικές και έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων της Ε.Ε. σε πολλές χώρες της Μεσογείου και στο Βέλγιο. Χρησιμοποιείται σαν τριτοβάθμια επεξεργασία, έχει απόδοση καθαρισμού πάνω από 90%, χωρίς να απαιτείται καμία εξωτερική προσθήκη ενέργειας εκτός από την ηλιακή για την ανάπτυξη των φυτών, η εγκατάσταση έχει τουλάχιστον 50 χρόνια ζωής και, σύμφωνα με τους επιστήμονες, συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων ώστε τα «επεξεργασμένα» με φυσικό τρόπο αστικά απόβλητα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση.

Σε διπλανή βραχονησίδα, απέναντι από τον βιολογικό καθαρισμό (σήμερα εντελώς άγονη), προτείνεται να δημιουργηθεί ένα βοτανικό πάρκο (με μεσογειακά φυτά όπως χαρουπιές), που θα βελτιώσει το τοπίο και θα δώσει ένα χώρο όπου μερικοί επισκέπτες θα μπορούν να χαλαρώσουν στο νησί.

Στους Φούρνους είχε εγκριθεί ένα σημαντικό έργο χρηματοδοτούμενο από ευρωπαϊκούς πόρους για την υλοποίηση μονάδας αφαλάτωσης τροφοδοτούμενης από ανεμογεννήτρια. Λόγω δυσλειτουργιών της κεντρικής διοίκησης του κράτους, το έργο δεν προχώρησε.
Σύμφωνα με το δήμαρχο των Φούρνων κ. Γιάννη Μαρούση, «η πολιτεία θα πρέπει να βοηθήσει ουσιαστικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται και ξεκινούν από την τοπική κοινωνία των νησιών, που έχουν χαμηλό κόστος και εντάσσονται σε μια γενικότερη προσέγγιση. Η αξιοποίηση των διαθέσιμων κονδυλίων πρέπει να γίνει μέσα από διαβούλευση και όχι με εκ των άνω εντολές και αποφάσεις που αγνοούν τους νησιώτες. Για παράδειγμα, αντί να δοθούν από 15 εκατομμύρια ευρώ σε 4 περιοχές (πρόγραμμα "Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες"), αν δίνονταν από 4 εκατ. σε 15 περιοχές, τα αποτελέσματα θα ήταν πιο σημαντικά για το κοινωνικό σύνολο. Επίσης όροι του τύπου "μέχρι 800 κάτοικοι", που περιορίζουν αναιτιολόγητα τους πιθανούς δικαιούχους, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί».

(Πηγή: Ελευθεροτυπία, 21/11/2011- energypress.gr)